Ελπιδοφόρες εξελίξεις στη θεραπεία αιματολογικών κακοηθειών

Ελπιδοφόρες εξελίξεις στη θεραπεία αιματολογικών κακοηθειών

Με την αύξηση του ορίου ζωής αλλά και το συστηματικό προληπτικό έλεγχο στον οποίο προβαίνει ένα μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού, έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ασθενών που διαγιγνώσκονται με αιματολογικές κακοήθειες. Παράλληλα όμως, αυξάνεται εντυπωσιακά και ο αριθμός των φαρμάκων για την αντιμετώπιση των νοσημάτων αυτών, με εισαγωγή όχι μόνο κλασσικών χημειοθεραπειών, αλλά μικρών στοχευτικών μορίων που δρουν ενδοκυτταρικά, όπως μονοκλωνικά αντισώματα νέας γενιάς και ανοσοτροποποιητικά φάρμακα που επιδρούν στο μικροπεριβάλλον του όγκου. Συγκεκριμένα:

  • Στην πιο συχνή αιματολογική κακοήθεια, τα Λεμφώματα, (Β-χρόνια λεμφική λευχαιμία (Β-ΧΛΛ), χαμηλής κακοήθειας μη-Hodgin’s λεμφώματα, ανθεκτικό οζώδες λέμφωμα και ανθεκτική μορφή ή υποτροπή λεμφώματος μανδύα), είναι πλέον διαθέσιμα δύο φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα, το Ibrutinib και το Idelalisib.

Ας σημειωθεί ότι για το λέμφωμα μανδύα αναμένεται και η έγκριση της λεναλιδομίδης που ήδη κυκλοφορεί για τη θεραπεία του Πολλαπλού Μυελώματος.

Για τα Β-λεμφώματα υπάρχουν, επίσης, νέας γενιάς anti-CD20 μονοκλωνικά αντισώματα όπως το Ofatumumab και το Obinutuzumab σε ασθενείς με Β-ΧΛΛ που λόγω ηλικίας ή συνοσηροτήτων δεν μπορούν να λάβουν συμβατική χημειοθεραπεία. Ένα άλλο μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει θέση στη θεραπεία του συστηματικού Αναπλαστικού Λεμφώματος και του Λεμφώματος Hogdkin, είναι το αντι-CD30 Brentuximab vedotin.

  • Στο Πολλαπλούν Μυέλωμα, τη δεύτερη πιο συχνή αιματολογική κακοήθεια, έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια με την εισαγωγή νέων θεραπειών που αλλάζουν τη φυσική πορεία της νόσου. Πρόσφατα, η λεναλιδομίδη, ένας από του στόματος ανοσοτροποποιητικός παράγοντας 1ης γενιάς, έλαβε ένδειξη και για θεραπεία πρώτης γραμμής σε ασθενείς μη-κατάλληλους για αυτόλογη (μόσχευμα προερχόμενο από τον ίδιο τον ασθενή) μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Για πρώτη φορά στην ιστορία του νοσήματος, από πλευράς θεραπευτικής, εγκρίνεται μη χημειοθεραπευτικό σχήμα (σχήμα που δεν περιέχει μελφαλάνη) ως αρχική θεραπεία για ηλικιωμένους ασθενείς ενώ αποδείχτηκε, επίσης, η αξία της συνεχιζόμενης θεραπείας (μέχρι δηλαδή ο ασθενής να κάνει υποτροπή) έναντι της καθιερωμένης θεραπείας με συγκεκριμένο αριθμό κύκλων.

Η πομαλιδομίδη είναι ένα νέο ανοσοτροποποιητικό φάρμακο που κυκλοφόρησε πρόσφατα για ασθενείς με Πολλαπλούν Μυέλωμα που παρουσιάζουν ανθεκτική νόσο ή υποτροπή μετά από θεραπεία με  λεναλιδομίδη και μπορτεζομίμπη.

Στα νέα φάρμακα επίσης περιλαμβάνονται το Carfilzomib  που αποτελεί νέας γενιάς αναστολέα πρωτεοσώματος και έχει λάβει θετική γνωμοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, καθώς και δύο μονοκλωνικά αντισώματα, το Elotuzumab και το Daratumumab, που θα λάβουν επίσημα έγκριση για ασθενείς με ανθεκτικό Πολλαπλούν Μυέλωμα. Τέλος, αναμένεται η έγκριση μιας νέας κατηγορίας φαρμάκων με πρώτο το Panobinostat.

  • Η Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ) είναι μία αιματολογική κακοήθεια που θεραπευόταν μόνο με αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Με την εισαγωγή των αναστολέων της τυροσινικής κινάσης abl-bcr, πλέον μπορεί να επιτευχθεί και ίαση της νόσου.

Στα φάρμακα αυτά περιλαμβάνονται το Bosutinib, δεύτερης γενιάς αναστολέας και το  Ponatinib, τρίτης γενιάς TKI (για ασθενείς με ΧΜΛ που είναι ανθεκτικοί ή εμφανίζουν δυσανεξία στη χρήση nilotinib ή  dasatinib και στους οποίους το imatinib δεν έχει κλινική ένδειξη.)

Αναφορικά με τα άλλα Μυελοϋπερπλαστικά Νοσήματα, έχουμε πλέον το Ruxolitinib για ασθενείς με μυελοΐνωση και εκσεσημασμένη σπληνομεγαλία με συνοδά συμπτώματα καθώς και για την ιδιοπαθή πολυκυτταραιμία με αντοχή ή δυσανεξία στην υδροξυουρία.

  • Για την Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία (ΟΜΛ), έχουμε τους υπομεθυλιωτικούς παράγοντες αζακυτιδίνη και ντεσιταμπίνη. Πριν από λίγες μέρες, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ενέκρινε την επέκταση της θεραπευτικής ένδειξης της αζακυτιδίνης σε ασθενείς με OMΛ ηλικίας άνω των 65 ετών που δεν είναι κατάλληλοι για αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων, με βλάστες άνω του 30%. Η ντεσιταμπίνη έχει ένδειξη σε ασθενείς άνω των 65 ετών με ΟΜΛ που δεν είναι κατάλληλοι για την κλασσική εισαγωγική θεραπεία.