Οι εγκληματίες αποτυγχάνουν να αποκρύψουν ανθρωποκτονίες με τη μέθοδο της πυρκαγιάς

Οι εγκληματίες αποτυγχάνουν να αποκρύψουν ανθρωποκτονίες με τη μέθοδο της πυρκαγιάς

Η ταυτοποίηση ατόμων και ο προσδιορισμός αιτιολογίας θανάτου από φωτιά αποτελούν πρόκληση για τους ιατροδικαστικούς ανθρωπολόγους λόγω της πολυπαραγοντικής προσέγγισης των ερευνητικών ομάδων και της μόλυνσης του χώρου όπου βρέθηκε ο νεκρός από τα συνεργία διάσωσης. Το πρώτο κύμα ερευνητών είναι το προσωπικό του Πυροσβεστικού Σώματος, εξοπλισμένο με ισχυρές μάνικες, ακολουθούμενο στη συνέχεια από την αστυνομία, και ακολούθως από τον ιατροδικαστή συνοδευόμενο από τον προσωπικό του ερευνητή (τον ιατροδικαστικό ανθρωπολόγο). Μόλις καταστεί ασφαλής η είσοδος στο χώρο, μόνο τότε μπορεί να αρχίσει το επίπονο έργο της σύνθεσης όλων των κομματιών του παζλ.

Η παρουσία του ιατροδικαστικού ανθρωπολόγου στο τόπο όπου βρέθηκε ο νεκρός κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να συλλέξει επιπλέον φωτογραφικό υλικό και να κάνει ένα σκίτσο/σχεδιάγραμμα της τοποθεσίας όπου βρέθηκε ο νεκρός και του τόπου λήψεως άλλων δειγμάτων για ιατροδικαστική ανάλυση. Συλλέγοντας με αυτόν τον τρόπο όσα πιο πολλά στοιχεία μπορεί, αυτά, θα βοηθήσουν τον ιατροδικαστή να προσδιορίσει τα ακριβή αίτια του θανάτου καθώς και τον ίδιο για να ταυτοποιήσει το θύμα.

Ένα βασικό ερώτημα που τίθεται, είναι το κατά πόσον η πυρκαγιά σημειώθηκε προ ή μετά τον θάνατο του θύματος. Για τους ιατροδικαστικούς ανθρωπολόγους, αυτό μπορεί να προσδιοριστεί εξετάζοντας τη στάση του σώματος στην οποία βρέθηκε ο νεκρός και εξετάζοντας ακτινογραφίες για σημάδια θανατηφόρων κακώσεων ή την παρουσία ξένου σώματος (όπως για παράδειγμα τραύματα από σφαίρα ή μαχαιριά). Ολοκληρωμένες ακτινογραφίες σώματος πρέπει να λαμβάνονται από όλα τα απανθρακωμένα πτώματα. Ο λόγος, είναι ότι μπορούν να οδηγήσουν στην επιστημονική τους ταυτοποίηση, δεδομένου ότι οι ακτινογραφίες αυτές, συγκρίνονται με προ θανάτου ακτινογραφίες που είχε κάνει το θύμα, ιδιαιτέρως δε, εάν είχε εμφυτευθεί στο άτομο αυτό προσθετική συσκευή. Ακτινογραφίες θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται, προκειμένου να αποκλείεται η παρουσία σφαίρας ή συστατικών εμπρηστικών μηχανισμών.

Με την έρευνα δύναται επίσης να εξακριβωθεί εάν υπάρχουν νομικά ζητήματα αναγόμενα σε υπαιτιότητα περί ορθής ή ανύπαρκτης τοποθετήσεως θερμομόνωσης, σε τραυματισμούς που σχετίζονται με ασφαλιστικές αποζημιώσεις, κληρονομικά ζητήματα, και πιθανές ποινικές ευθύνες. Το πρώτο ερώτημα στο οποίο καλείται ο ιατροδικαστικός ανθρωπολόγος να απαντήσει, είναι το ‘ποια είναι η ταυτότητα του νεκρού;’. Ο ιατροδικαστικός ανθρωπολόγος βοηθά τον ιατροδικαστή να απαντήσει, παίρνοντας δείγμα από τον πολτό του δοντιού ή από οστά όπως το μηριαίο για ανάλυση DNA, όταν το θύμα έχει καεί σε τέτοιο βαθμό και το αίμα δεν είναι διαθέσιμο ή λιγότερο χρονοβόρα ανθρωπολογικά μέσα αναγνώρισης, έχουν αποτύχει να ταυτοποιήσουν τον νεκρό. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται μέριμνα προκειμένου να μην σπάσει ο σκελετός ή χαθούν δόντια πριν από οδοντιατρικές ακτινογραφίες. Το μεταθανάτιο ύψος ενός απανθρακωμένου σώματος δεν είναι ένας αξιόπιστος δείκτης της ταυτότητας του, λόγω της συρρίκνωσης των ιστών και των συσπάσεων των άκρων που προκαλείται από τη φωτιά.. Η “αυθόρμητη ανθρώπινη ανάφλεξη” αναφέρεται σε θανάτους, κατά τους οποίους τα άκρα του θύματος δεν έχουν καεί και το περιβάλλον της κατοικίας έχει υποστεί ελάχιστη ζημιά. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η αιτία είναι το κάπνισμα, διότι το τσιγάρο δρα σαν φυτίλι σε μια φωτιά που σιγοκαίει και το λίπος του σώματος δρα με παρόμοιο τρόπο όπως το κερί που λειτουργεί ως καύσιμο.

Εσφαλμένη θεωρείται η άποψη ότι η πράξη ενός εγκλήματος μπορεί να καλυφθεί από μια πυρκαγιά που καταστρέφει εξ ολοκλήρου έναν οργανισμό και τούτο, διότι για να μην αναγνωρίζεται το ανθρώπινο σώμα, χρειάζεται να καίγεται για ώρες σε θερμοκρασίες άνω των 2000 ° F. Οι περισσότερες πυρκαγιές σε σπίτια και αυτοκίνητα δεν προκαλούν επιτυχώς τις εν λόγω συνθήκες ακόμη και με τη χρήση επιταχυντή, ειδικά εάν η διαδικασία πυρόσβεσης αρχίσει σχετικά νωρίς. Γι’ αυτόν το λόγο, οι προσπάθειες των εγκληματιών να αποκρύψουν ανθρωποκτονίες ή θανατηφόρους τραυματισμούς με τη μέθοδο της πυρκαγιάς στο χώρο του εγκλήματος ή της καύσης του ίδιου του σώματος, συνήθως αποτυγχάνουν παταγωδώς.

 

Αθηνά Εσκίογλου BSc

Ειδικός Ιατροδικαστικός Ανθρωπολόγος

http://forensicanthropolo.wix.com/forensicanthropology